Wanneer kunnen we spreken van overgewicht?
Afhankelijk van de leeftijdsgroep zijn er 2 manieren die vaak gebruikt worden bij het meten van het (over/onder)gewicht. Bij jongeren van 2-18 jaar wordt er meestal gebruik gemaakt van een groeicurven. Bij volwassenen vanaf 18 jaar wordt er gekeken naar het BMI.
Groeicurven:
Een groeicurve op zich lijkt zeer chaotisch en moeilijk af te lezen. Een groeicurve laat eigenlijk zien of het gestalte (lengte en gewicht) van het gemeten kind op een bepaalde leeftijd overeenkomt met de gemiddelde populatie. Als dit zwaar onder het gemiddelde ligt ,in de grijze zone of zelfs daar onder, dan heeft dat kind te maken met ondergewicht. Als het boven het gemiddelde ligt, in de grijze zone of daarboven, heeft het kind overgewicht. In beide gevallen moet het kind nauwkeurig worden opgevolgd en bijgestuurd worden in de voedingsgewoonten. Bij de groeicurven wordt de lengte en het gewicht van de jongeren dus vergeleken met het gemiddelde van de populatie om een oordeel te vellen of zijn/haar gezondheid.
Tijdens de adolescentie is het wel mogelijk dat de jongeren afwijken van deze curven, omdat ze te maken krijgen met een groeispurt. In dit geval moeten we kijken naar de groeisnelheid op een jaar voor te zien of het gewicht van de jongeren goed is of niet.
BMI:
De BMI (Body Mass Index) is de algemene maatstaf voor volwassenen van 18 jaar om te zien of ze te kampen hebben met overgewicht of ondergewicht.
Om het BMI te bereken moeten de personen hun gewicht in kg delen door hun lengte in meter tot de tweede macht. (gewicht (kg) / lengte (m)2) Deze uitkomst moeten ze dan gaan vergelijken met vooropgestelde normen.
Groeicurven:
Een groeicurve op zich lijkt zeer chaotisch en moeilijk af te lezen. Een groeicurve laat eigenlijk zien of het gestalte (lengte en gewicht) van het gemeten kind op een bepaalde leeftijd overeenkomt met de gemiddelde populatie. Als dit zwaar onder het gemiddelde ligt ,in de grijze zone of zelfs daar onder, dan heeft dat kind te maken met ondergewicht. Als het boven het gemiddelde ligt, in de grijze zone of daarboven, heeft het kind overgewicht. In beide gevallen moet het kind nauwkeurig worden opgevolgd en bijgestuurd worden in de voedingsgewoonten. Bij de groeicurven wordt de lengte en het gewicht van de jongeren dus vergeleken met het gemiddelde van de populatie om een oordeel te vellen of zijn/haar gezondheid.
Tijdens de adolescentie is het wel mogelijk dat de jongeren afwijken van deze curven, omdat ze te maken krijgen met een groeispurt. In dit geval moeten we kijken naar de groeisnelheid op een jaar voor te zien of het gewicht van de jongeren goed is of niet.
BMI:
De BMI (Body Mass Index) is de algemene maatstaf voor volwassenen van 18 jaar om te zien of ze te kampen hebben met overgewicht of ondergewicht.
Om het BMI te bereken moeten de personen hun gewicht in kg delen door hun lengte in meter tot de tweede macht. (gewicht (kg) / lengte (m)2) Deze uitkomst moeten ze dan gaan vergelijken met vooropgestelde normen.
Oorzaken van overgewicht bij adolescenten
Genen:
In sommige gevallen kunnen jongeren weinig aan hun zwaarlijvigheid doen. Dit kan te weiden zijn aan hun genen. Het kan zijn dat in de familie veel zware mensen zijn door erfelijke ziektes, zoals aandoeningen aan de schildklier of een verstoring in de energiebalans.
Als we alle zwaarlijvige adolescenten zouden ondervragen blijkt het toch dat de genen de minst voorkomende reden is voor hun zwaarlijvigheid. Maar van waar komt het dan wel?
Kopieergedrag:
Jongeren met ouders die zwaarlijvig zijn hebben heel veel kans om ook zwaarlijvig te worden. Dit komt omdat ze thuis geen goede voedingsgewoonten te zien krijgen. De meeste jongeren met zwaarlijvige ouders vinden is het vrij normaal om meermaals per week ongezond eten te eten en weinig te bewegen.
Te weinig kennis:
Te weinig kennis over gezonde voeding en levenswijze is ook vaak de basis van zwaarlijvigheid. Als jongeren niet weten wat de gevolgen zijn van onevenwichtige voeding, beseffen ze ook niet wat ze aan het doen zijn. Daarom is het enorm belangrijk voor de jongeren om op verschillende manieren duidelijk te maken hoe ze kunnen zorgen voor een evenwichtige gezonde maaltijd en wanneer ze ook eens kunnen genieten van een minder gezonde maaltijd. Omdat de ouders en de school het dichtste bij deze jongeren staan ligt deze verantwoordelijkheid bij hun.
Slaaptekort:
Uit een Amerikaans onderzoek is gebleken dat slaaptekort kan leiden tot zwaarlijvigheid. Slaaptekort zal ervoor zorgen dat een bepaald hormoon dat het hongergevoel drukt, zal dalen in het lichaam. Daarnaast zal slaaptekort ervoor zorgen dat een ander hormoon dat juist de honger stimuleert zal stijgen in het bloed. Tijdig gaan slapen is dus zeker de boodschap.
Fastfood:
Door de ontelbare reclamespots van fastfoodketens gaan de jongeren automatisch meer naar ongezond voedsel grijpen. Het gezegde ‘Zien eten doet eten’ mag wel heel letterlijk genomen worden en dat is ook het doel van de reclameboodschappen van ongezonde voeding op tv. De drang naar eten komt niet door een energie tekort maar eerder door het zien van lekkers.
Het probleem van fastfood is ook dat het meestal veel goedkoper en sneller is dan een gezonde maaltijd. Zeker voor jongeren kan dit de doorslag geven om voor de gemakkelijkste weg te kiezen.
Tv kijken en video games:
De jongeren van tegenwoordig zijn vaker bezig met passieve activiteiten zoals videospelletjes, computer, tv kijken,… Dit zal er voor zorgen dat het meeste van hun vrije tijd wordt besteed aan onbeweeglijke activiteiten en veel minder aan actieve activiteiten. Doordat de jongeren constant een passieve houding gaan aannemen, zullen ze dit doortrekken op meer vlakken. Ze zullen dus ook geen tijd maken om een gezonde voeding klaar te maken, maar zullen eerder een snelle snack naar binnen werpen
In sommige gevallen kunnen jongeren weinig aan hun zwaarlijvigheid doen. Dit kan te weiden zijn aan hun genen. Het kan zijn dat in de familie veel zware mensen zijn door erfelijke ziektes, zoals aandoeningen aan de schildklier of een verstoring in de energiebalans.
Als we alle zwaarlijvige adolescenten zouden ondervragen blijkt het toch dat de genen de minst voorkomende reden is voor hun zwaarlijvigheid. Maar van waar komt het dan wel?
Kopieergedrag:
Jongeren met ouders die zwaarlijvig zijn hebben heel veel kans om ook zwaarlijvig te worden. Dit komt omdat ze thuis geen goede voedingsgewoonten te zien krijgen. De meeste jongeren met zwaarlijvige ouders vinden is het vrij normaal om meermaals per week ongezond eten te eten en weinig te bewegen.
Te weinig kennis:
Te weinig kennis over gezonde voeding en levenswijze is ook vaak de basis van zwaarlijvigheid. Als jongeren niet weten wat de gevolgen zijn van onevenwichtige voeding, beseffen ze ook niet wat ze aan het doen zijn. Daarom is het enorm belangrijk voor de jongeren om op verschillende manieren duidelijk te maken hoe ze kunnen zorgen voor een evenwichtige gezonde maaltijd en wanneer ze ook eens kunnen genieten van een minder gezonde maaltijd. Omdat de ouders en de school het dichtste bij deze jongeren staan ligt deze verantwoordelijkheid bij hun.
Slaaptekort:
Uit een Amerikaans onderzoek is gebleken dat slaaptekort kan leiden tot zwaarlijvigheid. Slaaptekort zal ervoor zorgen dat een bepaald hormoon dat het hongergevoel drukt, zal dalen in het lichaam. Daarnaast zal slaaptekort ervoor zorgen dat een ander hormoon dat juist de honger stimuleert zal stijgen in het bloed. Tijdig gaan slapen is dus zeker de boodschap.
Fastfood:
Door de ontelbare reclamespots van fastfoodketens gaan de jongeren automatisch meer naar ongezond voedsel grijpen. Het gezegde ‘Zien eten doet eten’ mag wel heel letterlijk genomen worden en dat is ook het doel van de reclameboodschappen van ongezonde voeding op tv. De drang naar eten komt niet door een energie tekort maar eerder door het zien van lekkers.
Het probleem van fastfood is ook dat het meestal veel goedkoper en sneller is dan een gezonde maaltijd. Zeker voor jongeren kan dit de doorslag geven om voor de gemakkelijkste weg te kiezen.
Tv kijken en video games:
De jongeren van tegenwoordig zijn vaker bezig met passieve activiteiten zoals videospelletjes, computer, tv kijken,… Dit zal er voor zorgen dat het meeste van hun vrije tijd wordt besteed aan onbeweeglijke activiteiten en veel minder aan actieve activiteiten. Doordat de jongeren constant een passieve houding gaan aannemen, zullen ze dit doortrekken op meer vlakken. Ze zullen dus ook geen tijd maken om een gezonde voeding klaar te maken, maar zullen eerder een snelle snack naar binnen werpen
Gevaren van overgewicht
Gezondheidsproblemen
· Kans op hart- en vaatziekten
· Diabetes
· Obesitas
· Slechte conditie
· Cardiovasculaire problemen (Kortademigheid)
Psychische en sociale problemen
· Gepest worden op school
· Weinig vrienden
· Geen relatie
· Geen zelfvertrouwen
· Geen zelfrespect
· Geen motivatie en levenslust
· Kans op hart- en vaatziekten
· Diabetes
· Obesitas
· Slechte conditie
· Cardiovasculaire problemen (Kortademigheid)
Psychische en sociale problemen
· Gepest worden op school
· Weinig vrienden
· Geen relatie
· Geen zelfvertrouwen
· Geen zelfrespect
· Geen motivatie en levenslust
Diëten
Diëten voor jongeren onder de 18 is absoluut niet aan te raden. Een adolescent is nog niet volledig volgroeid en moet gewoon zorgen dat ze een evenwichtige voeding op basis van de actieve voedingsdriehoek samen stellen. Als je als adolescent aan een dieet gaat doen ga je misschien te weinig voedingstoffen binnen krijgen wat alleen maar in het nadeel kan spelen voor de groei en ontwikkeling naar de volwassenheid toe. Zeg dus neen tegen een dieet maar beweeg, eet gevarieerd, gezond, op een goed ritme en met mate.